Bielik-(Haliaeetus albicilla) 4 zdjęcia

Status

**Bielik to nasz największy lęgowy ptak drapieżny. Dorosłe samice, które są nieco większe od samców, mogą osiągać masę ok. 6 kg i rozpiętość skrzydeł ok. 2,5 m. Sylwetka w locie charakteryzuje się długimi i szerokimi skrzydłami, krótkim ogonem i wysuniętą do przodu głową z potężnym dziobem. Dorosłe ptaki ( 6 letnie i starsze) są brązowe, często nieco jaśniejsze z wierzchu, mają jasną głowę i szyję, śnieżnobiały ogon, żółty dziób i tęczówki. Młode bieliki po opuszczeniu gniazda są generalnie znacznie ciemniejsze, mają ciemną głowę, dziób i lotki, natomiast jaśniej brązowawe pióra brzucha, pleców i pokryw skrzydłowych mają przy końcach ciemne plamki. Ogon w terenie sprawia wrażenie ciemnawego. Od spodu skrzydeł widać wyraźnie jasne pod barkówki. Przez kolejne 2 lata życia młode bieliki w wyniku stopniowej wymiany upierzenia są mniej lub bardziej jasno plamkowane, zwłaszcza na grzbiecie i brzuchu. W wieku 3-4. lat zaczynają przypominać ptaki dorosłe, upierzenie staje się wówczas bardziej jednolicie brązowe, ogon bieleje, a dziób uzyskuje kolor żółtawy. Ostateczną szatę osobnika w pełni dojrzałego osiągają po kolejnych 1-2 latach. Bielik w naturalnych warunkach może dożywać wieku ok. 30 lat.

  • Gatunek podlegający ochronie ścisłej, wokół jego gniazd wyznacza się strefy ochronne. Umieszczony w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt i Załączniku Dyrektywy Ptasiej.

**Wysiadywanie rozpoczyna się po zniesieniu pierwszego jaja. U bielików jaja składane są w odstępie dwu- lub trzydniowym i w takim też klują się pisklęta . We wczesnych lęgach zagrożeniem dla zniesień jest mróz i śnieg. Samica wysiaduje przez 80–90% czasu; w nocy w ogóle nie zmienia się z samcem. się, Podczas wysiadywania samiec zapewnia jej pokarm. Wraz z postępem w wysiadywaniu coraz rzadziej ptaki wymieniają się, a samica zaniepokojona przez człowieka chętniej pozostanie przykucnięta na gnieździe, niż odleci. Nawoływanie i popisy w okresie inkubacji jaj zdarzają się nie tak często, jak przed nim. Czas wysiadywania wynosi od 34 do 46 dni, zazwyczaj jednak 38–42 dni. Młode osiągają lotność po 70-75 dniach.

**W Polsce biotopem lęgowym bielika są lasy, różnego typu i wielkości, położone w pobliżu jezior, zalewów przymorskich, dużych stawów rybnych, szerokich dolin rzecznych i innych terenów podmokłych. Podstawowymi wymogami wobec miejsca gniazdowego są obecność starych i wytrzymałych drzew rosnących w niezbyt dużym zwarciu (łatwy dolot), na których ptak ten zakłada gniazda oraz rzadka obecność ludzi. Gniazdo najczęściej zbudowane jest na sośnie, buku, olszy lub dębie. Jest wielkości mniej więcej gniazda bociana białego, jednak zbudowane ze znacznie grubszych gałęzi. Znajduje się ono zazwyczaj do kilku km od najbliższego akwenu (potencjalnego łowiska), rzadko dystans ten wynosi 10 lub więcej km. Niektóre pary mają w swoim rewirze 2-3 gniazda, które wykorzystują przemiennie.

Pokarm i ekologia żerowania

**Podstawową zdobyczą bielika są ryby i ptaki wodne, w proporcjach i składzie gatunkowym zależnym od lokalnych warunków. W przypadku ryb najczęściej są to gatunki najłatwiej dostępne, jeśli chodzi o ptaki drapieżniki chętnie polują np. na łyski oraz podloty innych ptaków wodnych. Bielik podejmuje zdobycz przeważnie z wody (ewentualnie ziemi) niemniej obserwowano również skuteczne ataki na lecące ptaki (np. gęsi). Ważnym składnikiem diety, zwłaszcza zimą jest padlina. Żywe ssaki chwytane są stosunkowo rzadko. Bieliki wypatrują zdobyczy zarówno z czatowni jak i lotu patrolowego. Czasami w polowaniu biorą udział oba osobniki z pary, a ma to miejsce np. podczas nękania łysek lub innych ptaków nurkujących. Wtedy jeden z drapieżników nadlatując zmusza ofiarę do nurkowania, a drugi próbuje ją schwytać kiedy ta się wynurzy. Bogate żerowiska (np. stawy rybne w czasie odławiania) potrafią zgromadzić od kilku do kilkudziesięciu bielików jednocześnie.

** „Wikipedia wolna”